Fonetik alfabe, sesçil alfabe olarak Türkçeleştirilebilecek olan bir kavramdır. Yani farklı dillerdeki sözcükleri n içinde bulunan harfleri ya da sesleri kodlamak amacıyla daha önceden belirlenmiş olan bir sözcüğün kullanılması anlamında düşünülebilir. Örneğin Türkçedeki Adana ile İngilizcedeki Amsterdam kelimelerinin ilk harfi olan ‘A’ harfini kodlamak için daha önceden belirlenmiş olan Alpha sözcüğünü kullanarak kodlama yapılmasıdır. Bu sözcük ‘ælˈfə’ şeklinde okunur, fonetik okunuşu budur. Yani Türkçedeki Adana sözcüğünü de İngilizcedeki Amsterdam sözcüğünü de bu şekilde telaffuz edilen ‘A’ harfiyle okumak gerektiği ifade edilmektedir. Zaten Türkçe’de Adana kelimesi ve İngilizce’de Amsterdam kelimesi sesleri fonetik alfabedeki kodlayabilmek için ‘A’ harfine karşılık gelen kodlama sözcükleridir. Böylece dünya üzerindeki tüm dillerde kullanılan konuşma seslerini kodlayabilmek, standart hale getirebilmek mümkün olacaktır.

Uluslararası fonetik alfabede farklı semboller ve işaretler de kullanılmaktadır.

Dillerin doğru şekilde telaffuz edilmesini sağlamak yazı çevrimi (transkripsiyon) işlemlerinde karışıklık yaşanmasını önleyecektir. Bu nedenle Uluslararası Fonetik Alfabe ya da Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi (International Phonetic Alphabet- IPA) olarak bilinen alfabe, dilbilimciler tarafından ya da sözlüklerin hazırlanmasında yararlanılan bir sistemdir. Asıl hedef diller arasındaki keyfi ve tutarsız yazı çevrimlerini önlemek, standart hale getirmek olarak gösterilebilir. Bütün dillerdeki konuşma seslerini göstermek amacıyla oluşturulan ve işaretler ile simgelerden oluşan sistem düşünüldüğü kadar etkili olmamıştır. Özellikle ABD gibi ülkelerde tahmin edilenden ya da beklenenden çok daha az kullanılmıştır.

Uluslararası Fonetik Alfabede (IPA) temel olarak Latin Alfabesi kullanılmış ama Yunan Alfabesi gibi alfabelerden alınan ve Latin alfabesine uyum göstermesi için değiştirilen bazı harflerden de yararlanılmıştır. Bu kodlamalar ile kullanılan alfabenin pratik yararları da vardır. Örneğin uluslararası bir konferansta ya da toplantıda farklı uluslardan gelen katılımcıların adını telaffuz eden kişi o uluslar ya da diller hakkında hiçbir bilgisi olmasa bile fonetik alfabe ile yazılan isimleri okuyarak katılımcıların adını hatasız şekilde telaffuz edebilir. Fonetik alfabeye uyumu olarak Türkçe’de kullanılan kodlar, Türkçe karşılıklar şu şekilde verilebilir:

Tabi farklı dillerde harfleri ya da sesleri belirtmek için farklı sözcükler kullanılarak kodlamalar gerçekleştirilir. Ayrıca Uluslararası Fonetik Alfabede bulunan bazı simgeleri ya da harfleri telaffuz etmek için de tanımlara ve örneklere bakmak gerekebilir. Çünkü bu simgeler ya da işaretler başka alfabelerden alınmıştır ve Latin alfabesine uyum gösterecek şekilde değiştirilmiş olsalar bile aslında Latin Alfabesinde yer almazlar.

(No Ratings Yet)

Loading...