Göktürk alfabesinde rakam var mıydı sorusuna net şekilde yoktu yanıtı verilebilir. Sayıların kullanımı tabi ki söz konusuydu fakat herhangi bir rakam sistemi oluşturulmamıştır. Örneğin bir metinde 9 yazılmak istendiği zaman –dokuz- şeklinde metne giriliyordu. Bu kavramın karşılığı olacak bir rakam söz konusu değildir. İlerleyen senelerde bu sistem ile alakalı farklı verilerin çıkacağı kazılar ümit ile beklenmektedir.
Sayı Yazma Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Göktürkçe sayı yazma sistemi içerisinde şu noktalar hakkında bilgi sahibi olunması gerekir;
- Onluk sayı sisteminden önce gelen bir birlik sayı sistemi şu şekilde işlenir; Onluktan 1 adet onluk çıkarılır ve birlik kalan kısma eklenir.
- Örneğin Yirmi Biş sayısında öncelikle bir onluk azaltılmalıdır.
- Kalan on değerine de birlik eklenmelidir. Bu şekilde elde edilen sonuç on biş olacaktır.
Bir rakam sisteminin oluşturulmamasının en önemli sebepleri konar göçer bir toplum olmasıdır. Aynı sebepten ötürü bırakılan yazılı eser sayısının da oldukça kısıtlı olduğu görülür. Hem konargöçer hem de savaşçı olan bir toplumda bu gibi hususları arka planda olduğu tarihi bir gerçekliktir. Türk devletlerinde bu durumun aşılması Uygurlar ile başlamıştır. Uygurlar da zaten savaşçı özelliklerini ve konar göçer özeliklerini bir kenara bırakıp tam manası ile farklı bir yaşam tarzına geçmişlerdir.
Birden Ona Kadar Sayılarda Değişim
Göktürkçe rakam çeviri işlemleri sırasında seslerde meydana gelen değişimler üzerinde de fikir sahibi olunmalıdır. Bu noktada Göktürk dilinde şuanda geçerli olan t d yumuşamasının söz konusu olmayacağının da farkında olmalısınız.
- 1- bir
- 2- eki
- 3- üç
- 4- tört
- 5- biş
- 6- alt
- 7- yiti
- 8- sekiz
- 9- tokuz
- 10- on
Türk rakamları yazılışlarına bakıldığı zaman temel olarak şuanda kullanılan ile aynı olduğu görülür. Fakat rakamlar için türetilen ayrı bir sembol olmadığı yeniden vurgulanmalıdır.
Alfabe Yazım Tarzı
Rakamlar kadar önemli olan bir diğer nokta da alfabe yazım tarzıdır. Göktürk alfabesi nasıl yazılır sorusunun yanıtı olarak sağdan sola ve yukarıdan aşağıya yanıtlarının verilmesi gerekir. Her iki yazım tarzı ile alakalı da gerekli olan belgelendirmeler tarihçiler tarafından yapılmıştır.
(No Ratings Yet)
Loading...