Türk alfabesi olarak isimlendirilen alfabe, 1 Kasım 1928 gün ve 1353 sayılı yasa ile şekli belirlenen ve kullanılmaya başlayan alfabedir. Milli alfabe gibi adlarla anılan Göktürk Alfabesi ise, farklı Türk boyları tarafından kullanılmış olan bir alfabe olsa da, günümüze kadar gelmemiştir. Şu anda kullanılan Türk alfabesi ise Latin harflerinden esinlenmiş olup, ‘A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X, Y, Z’ harflerini içeren 23 harfli alfabeden, ‘Q ve X’ harflerinin çıkartılması ve ‘Ç, Ğ, İ, J, Ö, Ş, U, Ü’ harflerinin eklenmesi ile 29 harfli bir alfabe haline gelmiştir.

Sonuç olarak Latin Alfabesini kullanan diğer topluluklarda olduğu gibi dilin içinde bulunan seslere uygun olarak eklemeler ve çıkartmalar yapılmış, Türk dilinin kolay bir şekilde yazılmasını sağlayan bir alfabe ortaya çıkarılmıştır. Alfabenin kanunda veriliş şekli ise ‘Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg Ğğ Hh İi Iı Jj Kk Ll Mm Nn Oo Öö Pp Rr Ss Şş Tt Uu Üü Vv Yy Zz’ olarak görünmektedir. Yani kanunda verilen alfabedeki harfler sıralamasında, ‘i’ harfi ‘ı’ harfinden önce gelmektedir. Ama pratikteki uygulama, ‘ı’ harfini ‘i’ harfinden önce kullanmak şeklindedir.

Alfabe kanunda verilen şekli ile ‘i’ harfi ‘ı’ harfinden önce gelecek şekilde hazırlanmıştır. Ama kullanılırken ‘ı’ harfi ‘i’ harfinden önce gelecek şekilde kullanılmaktadır.

Türk alfabesinde yer almasa da, Gagavuzca, Kürtçe, Zazaca gibi dillerde kullanılan ‘Ê ve Ô’ harfleri, Türkiye Türkçesinde yer alan bazı kelimelerde de kullanılmaktadır. Ama bu kelimelerin sayısı az olduğu için alfabeye eklenmemişlerdir. Bu kelimeler arasında Bôlero, Lôkman, Mêmur, Têlif gibi kelimeler bulunmaktadır. İnceltme işareti ise genellikle sesli harfleri ve bazı sessiz harfleri inceltmek amacıyla kullanılan bir işarettir. Ļânet ve Hâlâ gibi kelimeler, inceltme işaretinin kullanılmasına örnek olarak verilebilecek kelimelerdir.

Bu alfabe, Latin alfabesine geçme çalışmalarını sürdüren Orta Asya Türk Cumhuriyetleri açısından önemli bir alfabedir. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin 2005 yılında Ankara’da yapmış oldukları toplantı sonrasında, Latin-Türk Alfabesinin bu cumhuriyetler tarafından kullanılacak olan Latin Alfabelerine temel oluşturması kararına varılmıştır. Dolayısıyla Çağdaş Türk Alfabesi olarak da isimlendirilen alfabe, bir takım değişiklikler ile çok geniş bir alanda kullanılmaya başlayacaktır.

Kullanılan alfabede yer alan ancak diğer alfabelerde bulunmayan harfler ise Ç,ç Ü,ü Ö.ö Ğ,ğ Ş,ş harfleri ile büyük İ ve küçük ı harfleri olarak gösterilebilir. Bu harflerin bir kısmı ISO-8859-1 (Latin-1) standardının içinde yer alırken, bir kısmı ise ISO-8859-9 (Latin-5) standardının içinde bulunmaktadır. Ayrıca yumuşak G harfi yani ‘Ğ, ğ’ harfleri, Türkçedeki sözcüklerin başına gelmez. Ancak kelime içinde yer alır ve kendisinden önce gelmekte olan sesli harfi uzatmak görevini üstlenir. Bazı Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin kullanmakta oldukları dillerde de kullanılan bir ses ve harftir

(No Ratings Yet)

Loading...